URRUNDIK HELDU NAIZ

Urrundik heldu naiz luze ibiliz,
bidez bide eta bideetako
hautsak garia sortarazi du
ene oinetako behatz artetik...

Ene burua untzaz ari da estaltzen,
eskuetako behatzetan
madariondoaren hosto xamurrak
loratzen...

Bizkarrean...
ortzian barna...
magali mikatzen kimuak
txertatzen ari zaizkidalarik...

San Migeletan... itsasoa... ñabarra
ludia ttipitzen duen itxasoa...

Ene baitan urriaren hegoaizearekin batera,
hazi busti eta emankorra
ari du...

Zilegi bekit adiskide, esatea, pentsatzea
harek ez du goroldio baizik sortuko
gure harrizko buruetan...

 

Hitzak: J. A. Urbeltz
Musika: Benito Lertxundi

​

 

NINTZENAZ OROITZEAN 

Nintzenaz oroitzean
beste bat ikusten dut,
iraganean oroimenaren oraina.

Izan nintzena
maite dudan norbait da,
ametsetan besterik ez bada ere.

Eta gogoa nahigabetzen didan
bakarmina ez dario nigandik,
ikusi iraganetik ere ez,
begi itsuen atzean
bizi naizenarengandik baizik.

Orainak ez beste ezerk 
nau ezagutzen.
Orainak ez beste ezerk 
nau ezagutzen.

Nere oroimena bera ez da ezer,
eta naizena eta izan nintzen guztiak
hainbat amets direla dut sentitzen.

 

Hitzak: Fernando Pessoa

Musika: Benito Lertxu

​

 

LAKET DUT 

Laket dut ene itsasadarra
Oriaren halabeharra
laket dut bere urertzean
jausten zaidan sentipen zirrara,
laket dut itsasbeheran
gailentzen den legartza,
urruntasun ilunaren lorratza.

Ene oroitzeko bizipenak
han pausatzean
urtutako amets bat naiz,
hunkidura arrotz bat,
baleen kantek sorgindutako gogoa,
mariñel galduen bila 
dabilen nomada.

Izkutu jakintza bailitzan,
arraun hotsez,
iragan oihartzunak
hegaldatzen dira 
gune umelean.
Terralak hartu nau 
ur geldien loan
joandako argi ñabarrak
biltzen zaizkit gogoan.
 

Benito Lertxundi

 

 

UDAZKEN KOLORETAN

Udazken koloretan,
landen lurrinak zeharkatuz,
hitaz oroit
eta higan nauk.

Zuhaitz biluziaren
gerizpean orpondoa,
orbelaren hilobi,
horiz eta gorriz
dena lokarturik.

Eskuratu hostoa
xume bezain eder,
hain soila bere heriotzean,
zuhaitz guztiaren bizkortasunez
hain betea,
non erortze honen duintasunak
hiri kantatzera naraman.

Berriro zuhaitzari
so natzaiok, kezkaturik ote?…
joate askearen oparotasunean,
betikotasunaren irria zirudik.

Gatibu nadukan denborak,
bere baitan egositako
ametsetaz isekaz
bailegoan.

Udazken koloretan,
landen lurrinak zeharkatuz,
hitaz oroit eta higan nauk,
hain soil hire heriotzean,
hain xume, adiorik gabeko
partitzean.                                                                                       Benito Lertxundi

 

OI LUR, OI LUR

Oi, lur, oi, lur,
oi, ene lur nerea...
oi, goiz eme,
parre gozoz ernea.

Arto musker,
mendi, baserri zaharrak;
ale gorriz
abailduta sagarrak
oro laino
mehe batek estalia,
urrez oro
eguzkiak jantzia...

Nekazari,
gizandi bat iduri
soroan zut:
bejondezula zuri...

Zure bazter,
gurazko aberria,
doa zoro
ta (bertan ni) bultzia...

Oi, ene lur,
ba ninduzu zurea,
zu landu, ta
zure sariz asea...

Bainan ezin
beheko behar goriak
narama ... Agur,
soro, sagar, mendiak…

 

Hitzak: Lizardi

Musika: Benito Lertxundi

​

IBERTZEAN

 

Zatoz ene ondora,

eseri gaitezen ibertzean.

Begira diezaiogun geldiro

uraren joanari

eta ikasi

bizitza pasa egiten dela,

eta eskuak ez ditugu lotuta.

 

Lotu ditzagun.

Aska ditzagun,

nekatzeak ez du merezi eta.

Gozatu edo ez,

ibaia bezela pasatzen gara.

Hobe da atsekabe

haundirik gabe

isilean pasatzen jakitea.

 

Maita gaitezen astiro astiro

pentsatuz, nahi bagenu,

musuak, besarkadak eta ferekak

elgarri banatu ahal genukeela,

bainan hobe dela elgarren ondoan

eserita, errioari begira

uraren murmurioa entzunaz egotea.

​

Hitzak: Fernando Pessoa

Musika: Benito Lertxundi

 

​

LEHEN HAZIA

 

Sortzen garenetik, bizitzan zehar

loratuko den guztiaren hazia

geure baitan daramagu.

 

Lehen hazia,

barnekoi eta emankorra,

bizitzan errotzen gaituen

eta sena erditzen diguna.

 

Isil isilik eta astiro,

gauzen berezkoa adieraziz

lantzen gaituen

arimaren ganora.

 

Horra garen guztia.

 

Eta hemen gaude

zu eta ni

kondairaren bidertzean,

denboran zehar

jorratutako balioak, 

xede eta gatazkak

nola pasatzen diren begira,

 

eta zibilizazioaren barnizez

gure senaren animaltasuna

nola estali ez dakigula;

 

bainan jakinik 

hobe dela adi egotea

bere ahots misteriotsua

belarrira mintzo zaigunean 

 

Benito Lertxundi

 

BALDORBA

Ezkil gabeko elizen
eremu emankorra,
giza murzuriko
zure ardientzat.

Oi Baldorba!
Eguzki eta haize idor,
mahats-ardo ibai,
galburuarena.

Lur gorri, harri landu,
mailu eta xixelaren kantu.
Gitarrazko alakiketan,
Armeniako kanun ahots urratuan.

Oi Baldorba!
Esazu nor zen bidetik
baztertu zintuen madarikatua!

Zure irriño erromanikoa
erdi izoztu eta leloturik
utzi zuen madarikatuaren
izena nahi dut.

Oi Baldorba!
Esazu nor zen bidetik
baztertu zintuen madarikatua!

Oi Baldorba!
Zutaz oroit eta
zuri nagozu.

Kantu bat laburra da eta
pentsa zuk,
esaten ez dizudan hartaz.

Oi Baldorba!
Esazu nor zen bidetik
baztertu zintuen
madarikatua.

 

Hitzak: J.A. Urbeltz
Musika: Benito Lertxundi

NAHIAGO NUKE

 

Nahiago nuke bideetako errautsa banintz

eta behartsuen oinek zanpatua banindute.

 

Nahiago nuke isurian doan erreka banintz

eta joileak nere ugaldean baleude.

 

Nahiago nuke ibertzeko makala banintz

eta gainean zerua eta azpian ura baino ez banitu.

 

Nahiago nuke errotariaren astoa banintz

eta hark kolpatu eta maitatuko banindu…

 

Nahiago hori, 

bizitzan zehar bere atzera begira 

penatua doana izan baino.

 

Hitzak: Fernando Pessoa

Musika: Benito Lertxundi

​

BIZIPEN MARGOTUAK

 

Joan etorrian dirauten urekin

besarkatuz joan ziren haiek

kresal haizearen lurrinak dakarren

sentimenduan bizi dire

 

paduren bihotzean, oroitzaren oihalean

bizipen margotuak,

egunsentietan lanbroaren azpian

itsasorantz lekutuak.

 

Benito Lertxundi

 

 

KIMU BAT ZUHAITZAN

 

Gogoan dut goiz hura

negua zen

elur giro ta izotz

jende guztia triste ta goibel

aurpegi, gorputz ta bihotz…

 

Nire gitarrarekin irten nintzen

natura ilun hartara

eta orduan ikusi nuen 

kimu bat zuhaitzan.

 

Zuhaitzpe hartara

joaten hasi nintzen

neguaren ekaitzan

kantatzera irten zela

kimu bat zuhaitzan.

 

Kimu bat zuhaitzan

kimu bat zuhaitzan

han sortu baitzan

salba gaitzan

kimu bat zuhaitzan

 

Negu beltz luze hura

igaro zen 

urtu ziren izotzak

udaberriak askatu zituen

ibaiak eta bihotzak.

 

Eta nola indarrak hartzen zituen

argia ta ekaitza

eta berdetuz loratu zen

kimua zuhaitzan.

 

kimu bat…

 

Geroztik negurik beltzenetan

dena ilun denean

gogoan dut kimuaren jaiotza

gure lurraren minean.

 

Eta nola indarrak hartzen zituen

argia ta ekaitza

negu beltzean loratu zen

kimua zuhaitzan

 

Kimu bat zuhaitzan…

 

Musika: Allan Rankin

Hitzak: Jon Maia

​

ISIL ISILIK

 

Eta egia bada 

ni maitatzeari 

utzi diozula, etzaidazu esan,

arren eskatzen dizut,

ni maitatzeari utzi diozula

etzaidazu esan.

 

Gaur oraindik

behar dut 

zure gezurretan 

xalo xalo

itsasoratu…

 

Irripartsu eta lasai

lotaratuko naiz,

goizean goiz esnatuko naiz

eta berriro itsasoratuko naizela

agintzen dizut…

 

Bainan oraingoan,

isil isilikan

eta arrangurarik gabe,

nahita ondoratuko naiz

zure adio mugagabearen

sakonean.

 

Hitzak: Jorge Bucay

Musika: Benito Lertxundi

​

NIGARRA BEGIAN

 

Sumatuz eskualdunak
ospetsu nahian
guretik deus ez duen
hizkuntza mihian
sofritzen egoiten naiz
horien erdian
gutaz ahalgetuta
nigarrra begian
 

Nehoiz etzeraukula
nik ez dut etsiko
gure kontzientzia
atzartzen hasiko
egungo balentriak
ez baitu betiko
odolaren mintzoa
isilaraziko
 

Oi entzule maitea
othoi barkamendu
ez badut bozkarioz
kantaldi hau ondu!
Jostetako gogoa
dautate kendu
aunitz maite duenak
aunitz sofritzen du

 

Hitzak: Xalbador

Musika: Benito Lertxundi

 

​

ORO IRRIÑO BAT

Nere urruneko gogoa hedatuz joango da,
ondura ixuriko da nere eskuetara,
zuri begiratuz besarkatuko dut,
duzun ugats xumea eta agian,
naizen amildegi hotza

zure bihotzaren taupada beroen
aurrean agertuko da,
kontaezinezko edertasunez.

Nere asmoaren gerizean maitatuko zaitut,
arrazoi sareen gaindi hegan eginaz,
ilunaren eta beroaren nahaspilean
argi berriez mundu bat sortuz,
nork daki…

Ai! Oro irriño bat balitz azkenean,
eta uhinek bezala,
ispazterra ferekatuz, bukatu hiltzean

 

Hitzak: Pello Ramirez
Musika: Benito Lertxundi

 

 

JAUN BARUAK

 

Jaun Baruak aspaldin

xederak hedatü zütin,

txori eijer bat hatzaman dizü

Paubeko seroren komentin,

orain harekin biziren düzü

aspaldian gogun beitzin.

 

Xedera baliz halako

merkatietan saltzeko,

Xiberuako aitunen semek

eros litzazkie oro,

halako txori eijerto

zunbaiten hatzamaiteko.

 

Igaran apirilaren bürian,

armadaren erdian,

züntüdan bihotzian,

armak oro eskian;

present espiritian,

manka besuen artian.

 

Jauna maite banaizü,

erraiten düzün bezala,

kita ezazü, kita ezazü

Erregeren zerbütxüa

eta maita herria,

üken dezadan plazera.

 

Herri kanta

 

BIZKAIA MAITE
 

Bizkaia maite,
atzo goizean ikusi zintudan
soineko xuriz jantzia
buruan orlegi, bihotzean sua
nere gogoaren ertzatik pasatzen
zure usain gozoa, 
lana, amodioa, itsasoa
nere baitan sartzen.

Atzo goizean entzun nuen 
zure berbaren oihartzuna
zure kantaren fereka
bihotzean kilika
eta oihartzunaren haunditasunean 
murgilduz joan nintzen jauzika, hegaka.

Bart arratsean
arbasoen baratzaren ondoan
bertsotan eta dantzan 
lotu zinen alai, piper eta gatza
sabel emankor.

Bizkaia maite,
atzo goizean ikusi zintudan
soineko xuriz jantzia
buruan orlegi, bihotzean sua
olerkari penatuaren gozo eta mina
amodio eta kanta,
zure berba leun 
zure gatzaren bizia 
zure burdinaren goria dira gaur
neretzat aterbe. 

Bizkaia maite,
atzo goizean ikusi zintudan
soineko xuriz jantzia
buruan orlegi, bihotzean sua
lirain, sendo, eder. 

 

Hitzak: Jose Angel Irigaray
Musika: Benito Lertxundi

 

 

NERE HERRIKO NESKATXA MAITE

Nere herriko neskatxa maite
ahozko lorez zaitut gaur laztantzen
itsaso garden, lur gozoko landare,
kresalaren usain, zeru kolore
nere bihotzaren taupaden hotsez
zure grazia dut kantatzen.

Bihotz minberen egunsentia
herri sufrituaren lamia
ipuin zaharren piper eta eztia
erreka garbien kantu bitxia
udazken lizunez zaude jantzia
izar zerutarren irria.


Lanbro artetik itsas geldira
leunki zoazen txori airosa
amodiozko sentipenaren hatsa
zure ezpainetan loratuz doa
goizeko ihintzetan belardi zera
eguzkitan zilar dizdira.

 

Benito Lertxundi

 

MIROTZAK

Nere herria
mirotz leinua
arraun orru
bihozkadaren oihua.

Eguzki printzek
urrez jantzia
garaitz mina
daraman lehia-ontzia.

Denboretan
mirotzen hatsa
Kantaurian
itsatsirik den ugatsa.

Itsas deia
argiñabarrez
datorkio mirotzari
irribarrez.

Itsas gizon
kresaltsuak
poz eta minen
uretan miroztuak.

Etzara inoiz
bakarrik joango
mirotz gogoa
da zure arnasa izango.

Nire herria 
mirotz leinua
arraun orru
bihotzkadaren oihua.

Benito Lertxundi

 

ZUK DAKIZUN HURA
 

Ni hiltzen naizenean, haurra,
izan nadila ni haurra, denetan ttikiena.
Har nazazu zuk besoetan
eta eraman zure etxe barrura.
Biluz ezazu nere giza-izate nekatua,
eta ohera nazazu zure ohatzean,
eta kontaizkidazu ipuinak, esnatuko banintz ere,
berriro loak har nazan.
Eta emaizkidazu zure ametsak
jolas nadin
egunen bat,
zuk dakizun hura,
jaio artean.

​ Hitzak: F. Pessoa 

Musika: Benito Lertxundi

 

​

EZ NABIL EZEREN BILA

​

Ez nabil ezeren bila

ikasi bainuen

oroan bizi dela

naraman zoria.

 

Ez nabil ezeren bila

ikasi bainuen

naturaren taupadek

nautela kolpatzen

errukiaren bihotzean.

 

Ez nabil ezeren bila

ikasi bainuen

denboraren lanbroaz

gaindi ibiltzen.

 

Ez nabil ezeren bila

Ikasi bainuen

ilun garaietan

asmatutako jainkoak

gainetik kentzen.

 

Ez nabil ezeren bila

ikasi bainuen

berezkotasuna 

ikusten, sentitzen.

 

Ez nabil ezeren bila

ikasi bainuen

bere horretan naizela

hazten, hezitzen

sentipen uhinetan.

 

Ez nabil ezeren bila

ohartu bainintzen

ezer ez dela berdin

bai dena gauza bera

 

Ez nabil ezeren bila

ikasi bainuen

unez-une bizitzeak

bakoitzari dagokiona

sortzen diola. 

 

Benito Lertxundi